رنگ آمیزی کپسول

گزارشکار آزمایشگاه میکروب شناسی

رنگ آمیزی کپسول 

رنگ آمیزی کپسول

اهداف

-مشاهده كپسول باكتري

-آشنايي با ساختاروكاربرد كپسول درباكتري

مقدمه

بعضی از باکتریها ماده لزجی از خود ترشح می کنند که خارج از سلول و پیرامون آن جمع می شود و دیواره سلولی را می پوشاند . این لایه کپسول نامیده می شود که ضخامتهای متفاوت و چسبندگی متغیر دارد. اندازه کپسول به محیط کشت میکروبی بستگی دارد و همچنین باکتریهای بیماریزا ، در بین باکتریهای تولید کننده کپسول ، کپسولهای بزرگتری دارند. جنس این کپسول از پلی ساکارید است که در آب محلول و غیر یونی است .

کاربرد کپسول در باکتریها :

کپسول بعنوان یک سد اسمزی بین باکتری و محیط اطراف آن عمل می کند و در واقع  نقش حفاظتی دارد. کپسول مانع از عمل بیگانه خواری گلبولهای سفید می شود همچنین بعنوان مخزن ذخیره مواد غذایی یا دفع مواد زائد هم می تواند عمل کند.

در تعدادی از باکتریهای بیماریزا ، وجود کپسول شدت بیماریزایی و عفونت زایی را افزایش می دهد و ممکن است حتی این بیماریزایی به وجود کپسول بستگی داشته باشد . مثلا در استرپتوکوکوس پنومونیا اگر توانایی تولید کپسول در باکتری از بین برود این باکتری غیر بیماریزا می شود.

در عمل رنگ آمیزی شرط رنگ گیری یک سلول یونی بودن آن می باشد یعنی وقتی سلول حالت یونی داشته باشد هنگام رنگ آمیزی بین نواحی یونیزه سطح سلول و اجزای یونیزه مولکولهای رنگ پیوند بوجود می آید . در نتیجه بین بارهای مخالف موجود در سطح سلول و مولکولهای رنگ پیوند یونی تشکیل می شود و باکتری رنگ می گیرد . اما چون کپسول را بعلت غیر یونی بودن آن نمی توان رنگ آمیزی کرد در نتیجه برای دیدن آن در زیر میکروسکوپ ، زمینه باکتری رنگ آمیزی می شود و در نتیجه امکان دیدن کپسول باکتری که بصورت بیرنگ ظاهر می شود ، فراهم می شود. این روش را رنگ آمیزی منفی می نامند.

در این روش رنگ آمیزی برای تثبیت گسترش از حرارت استفاده نمی شود . چون در اثر حرارت ، باکتری در داخل کپسول از شکل طبیعی خود خارج می شود.

روش انجام:

روش جوهر هندی :  ابتدا یک لام تمیز برداشته و یک قطره از سوسپانسیون باکتری را روی آن می گذاریم . سپس یک قطره جوهر هندی در کنار آن می گذاریم و با یک لام دیگر با زاویه 45 درجه روی آن میکشیم و گسترش را تهیه میکنیم و در دمای اتاق خشک میکنیم . سپس با روغن ایمرسیون و عدسی 100 مشاهده میکنیم

روش Hiss

در ان روش یک قطره سرم فیزیولوژِی را روی لام می گذاریم و بوسیله لوپ مقداری کلنی باکتری را در آن حل می کنیم و در دمای اتاق اجازه می دهیم تا خشک شود . سپس 2دقیقه با رنگ کریستال ویوله آغشته میکنیم و با سولفات مس لام را می شوییم . و بعد از خشک شدن با عدسی 100 مشاهده می کنیم

جسم باکتری : آبی تیره    /    کپسول آبی کمرنگ

روش سوم : یک قطره سرم فیزیولوژی وسط لام قرار داده کلینی باکتری را درونش حل میکنیم . و به ان یک قطره رنگ نیگروزین اضافه میکنیم . و پس از خشک شدن به مدت 1-2 دقیقه با رنگ متیلن بلو آغشته کرده و بعد از شستشو زیر میکروسکوپ مشاهده میکنیم

کپسول هاله شفاف  /  جسم آن آبی تیره

نتيجه گيري

از انجام آزمايش فوق نتيجه ميگيريم كه باكتري كلبسيلاپنومونيه داراي كپسول است.و كپسول آن طبق اين آزمايش به صورت رنگ نشده در زمينه تاريك در زير ميكروسكوپ مشاهده مي شود.