آلودگی با انگل ها یکی از مشکلات شایع کودکان است. هر چند که برخی از بیماری ها بیشتر در کودکان شایع است، اما واگیردار بودن این نوع از بیماری ها سبب می شود که همه ی اعضای خانواده به شکلی درگیر بیماری شوند، از جمله این بیماری ها می توان به بیماری های انگلی اشاره کرد.
اتفاقا بیماری های انگلی علایم خاصی ندارند و در طول مسافرت و در اماکن شلوغ و خصوصا مدارس از طریق تماس های دستی یا تغذیه به راحتی شیوع پیدا کرده و به بقیه نیز سرایت می کنند.
یکی از بیماری های انگلی که شیوع بیشتری هم دارد و به شدت به مسائل بهداشت فردی و اجتماعی مربوط می شود بیماری کرمک یا اکسیور است. در واقع در اصطلاح علمی به آن اکسیور می گویند و در میان مردم به اسم کرمک شناخته می شود. عامل این بیماری کرمی است انگلی به رنگ سفید و به شکل نخ با پوسته ی نرم که طول آن بین 2 تا 12 سانتی متر است.
محل زندگی این انگل، دستگاه گوارش و راه ورودش از طریق دهان است. در واقع از طریق آب و مواد غذایی، تخم کرم وارد معده یا روده ها می شود و بعد، از لارو خارج و تبدیل به کرم بالغ می شود و در دستگاه گوارش عمدتا در قسمت تحتانی روده ی کوچک و روده ی بزرگ زندگی و عوارض و مشکلات و علائم خاص خودش را ایجاد می کند.
تشخیص:
نشانه های انگل در کودکان
:به هر حال اگر کودک یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشد، ممکن است آلودگی انگلی داشته باشد. این علائم عبارت است از
* خارش معقد: کرم ماده بارور عمدتا شب ها از دستگاه گوارش خارج می شود و اطراف نشیمنگاه تخم گذاری می کند. این مساله باعث می شود که خارش بسیار شدیدی در اواخر شب و اوایل صبح در ناحیه ی نشیمنگاه ایجاد شود و در اطفال نیز بسیار شایع است.
هر چند که برخی از بیماری ها بیشتر در کودکان شایع است، اما واگیردار بودن
این نوع از بیماری ها سبب می شود که همه ی اعضای خانواده به شکلی درگیر بیماری شوند، از جمله این بیماری ها می توان به بیماری های انگلی اشاره کرد
بیشترین علت خارش و یا سوزش واژن در کودکان دختر، کرمک(oxyuris) است که تشخیص افتراقی آن با عفونت ادراری است: در عفونت ادراری، سوزش ادرار در هنگام دفع ادرار است، نه سوزش واژن در غیر موقع دفع ادرار و بالاخره در عفونت ادراری، تکرار ادرار، تب و بوی بد در ادرار هم داریم.
* اسهال های متناوب: اسهال متناوب از علائم شایع ژیاردیا است که در کودکان دیده می شود.
* آب دهان: جاری شدن غیر عادی آب دهان می تواند از علایم بیماری های انگلی باشد.
* دل دردهای متناوب: شکم درد از علایم شایع مربوط به انواع انگل ها است که بیشتر در اطراف ناف تظاهر می کند.
* دندان قروچه در شب: انگل ها سمومی از خود ترشح می کنند که این سموم می توانند علایم متغیری را در کودک ایجاد کنند که یکی از آن هادندان قروچه در خواب و گاهی بعضی علایم عصبی هستند. باید گفت که از تشخیص های افتراقی دندان قروچه در کودکان، عصبی بودن آن ها است که باید در نظر گرفته شود.
پیشگیری

* نکته ی دوم، شستشوی مکرر دست ها با آب و صابون خصوصا پس از اجابت مزاج است. در صورت دست زدن به گلدان گل، چمن یا کار در باغچه، به سرعت دست ها با صابون شسته شود و حتی با بُرِس به خوبی تمیز شود.
تحقیقاتی که انجام شده، نشان داده است که تخم این بیماری داخل اتوبوس ها، دستگیره ی ماشین ها و روی صندلی ها بسیار فراوان دیده شده یعنی عامل بیماری به راحتی می تواند از این مکان ها منتقل شود. آموزش دادن به اطفال در این زمینه بسیار اهمیت دارد.
کودکی که مبتلا شده، باید نسبت به شستشوی مکرر نشیمنگاه خصوصا زمانی که صبح از خواب بیدار می شود، آگاه باشد. در واقع با این کار کرم ها کاملا دفع می شوند و احتمال ابتلا خیلی کم می شود.
* دفع بهداشتی زباله و فاضلاب، شستشوی دقیق و کامل سبزیجات و مصرف آب بهداشتی در پیشگیری این بیماری بسیار موثر است.
:درمان بیماری های انگلی
نکته ی مهم در درمان انگل ها این است که هر موقع احساس کردیم کودک انگل دارد، باید فکر کنیم آلودگی به چند انگل وجود دارد به خصوص ابتلا به ژیاردیا و کرمک و آسکاریس و آمیب از عفونت های شایع هستند. بنابراین بهتر است درمان همزمان صورت گیرد.
یک درمان پیشنهادی دادن مجموعه ی مترونیدازول در کنار مبندازول است که با مراجعه به پزشک از میزان و زمان و نحوه ی مصرف آن آگاه خواهید شد.
البته خوب است بدانید که قرص مبندازول جویدنی است و مزه ی خوبی نیز دارد اما اگر کودک برای جویدن قرص ها همکاری نکرد باید قرص را کوبید و در یک قاشق آب یا غذا حل کرد و به کودک داد و دقت شود که قرص را با آب، قورت ندهد.
توجه: قرص مبندازول به کودکان زیر دو سال تحویز نمی شود.
گردآوری: مریم مرادیان نیری – سایت تبیان
منابع:
* دکتر محمود بهشتی، متخصص اطفال و فوق تخصص خون و انکولوژی اطفال - مجله درد
* دکتر رضا رضایی طاهری، متخصص کودکان – ایسنا